ఒక పూల పరిమళపు “ స్మృతి ” --సౌరిస్ కథ

కథానుభవం-5

సౌరిస్ కథారచయిత్రి గా కంటే కూడా .చలం కూతురు గా, ఒక యోగినిగానే ఎక్కువ మందికి తెలుసు. ఆమె రాసింది తక్కువ కథలైనా మంచి కథలు రాసింది. కాకపోతే ఆమెదొక వూహా ప్రపంచం. కలల లోకం. ఆ లోకం లో రకరకాల పూలు, తోటలు, విలక్షణ ప్రేమలు, అనుభవాల అనుభూతులు. ఆ కొత్త బంగారు లోకం లో ఆమె కథలన్నీ పుట్టాయి. ఆమె కథలు నేల మీద కాళ్ళు ఆనించి నిల్చినట్లు కనిపించదు. ఆ వర్ణన, ఆ పాత్రలు ఏదో ఒక లోకం నుంచి కిందకు దిగి వచ్చినట్లనిపిస్తాయి. ఆ విలక్షణతే ఆమె ను ఒక మంచి రచయిత్రి గా నిలబెట్టింది. అయితే, అదే విలక్షణత ఆమెను మామూలు పాఠకులకు కొంత దూరం కూడా చేసినట్లు వుంది. ఆమె కథలు చదవి ఆనందించటానికి మనం కి కూడా ఒక వూహాలోకం కావాలి. మనం చదవటం మొదలుపెట్టిన తర్వాత ఆ వూహాలోకం లోకి ఆమె మనల్ని తీసుకెళ్ళీ నిలబెడుతుంది. అయితే అలా వెళ్లగలిగే స్థితి కూడా పాఠకుడికి వుండాలి. లేకపోతే ఆమె కథల పుస్తకం చదవటం పూర్తి చేయలేము. ఎక్కడో రెండు లోలకాల మధ్య వూగిసలాడినట్లు ఆమె కథాలోకం లో, మనం వాస్తవిక ప్రపంచంలో మిగిలిపోతాము.
సౌరీస్ పేరు చలం గురించి తెలిసిన వాళ్ళకు కొంత పరిచయం వుంటుంది కానీ అంతకు మించి ఆమెకు సంబంధించిన వివరాలు తెలుగు సాహిత్య లోకం లో పెద్దగా ప్రచారం లోకి రాలేదు. సౌరిస్ జీవితాన్ని రెండు భాగాలుగా ఎవరో ప్రచురించారని నేను విన్నాను.కానీ చూడలేదు, చదవలేదు. కాబట్టి ఆమె జీవితం గురించి నాకు పెద్దగా తెలిసింది లేదు. ఆమెకున్న ఆధ్యాత్మిక నమ్మకాల వల్ల కూడా ఆమెను ఒక రచయిత్రి గా కంటే కూడా ఒక యోగిని గానే ఎక్కువమంది గుర్తు పెట్టుకున్నారనుకుంటాను.
సౌరిస్ కథల్ని పుస్తకం గా భీమునిపట్నం లోని స్నేహ ప్రచురణాల వారు ఆగస్ట్ 1997 లో ప్రచురించారు. అక్కడక్కడా సంకలనాల్లో సౌరిస్ కథలు ఒకటి ,ఆరా చదవటం తప్ప కథలన్నీ ఒక చోట చదివింది మాత్రం ఈ పుస్తకం లోనే. పుస్తకం మీద ఆమె బొమ్మ అందమైన చిరునవ్వుతో.. పుస్తకం వెనుక సౌరిస్ గురించిన ఈ పరిచయ వాక్యాలు....

“ సౌరిస్ అంటే సౌరిస్
లేత నీలపు ఓ చైతన్యం గురించి,
పచ్చని జీవితాశయం గురించి,
తాత్విక సముద్రపు లోలోతుల
చిరుచేపల కదలికల గురించి,
చెట్టు నీడన నిశ్శబ్దం గురించి,
ఆ వెనుక, దూరం గా ఓ పెద్ద అల,
ఆ ఎత్తున ఎగిరిపడి విరిగి వెనక్కి,
వెళ్ళీ ముందుకొచ్చే ఘోష గురించి,
గడ్డి పరక అంచున నిలిచిన,
నీటిబొట్టు గురించి చెప్పుకోవడం
కంటే తెలుసుకోవడమే నయం.
సౌరిస్ రచనలు అంతే.
అవి వాక్యాల మధ్య,
కథ వెనుక, సారాంశం
వెంట, అంతటా వుంటూ
అన్ని వేపులా చూస్తాయి.
కొత్తవారికి సౌరిస్ ఈ పేజీల వెనుక
పరిచయం అవుతారు.”

అంతే. సౌరిస్ గురించి ఈ వాక్యాలు తప్ప ఆమె జీవితం గురించి, ఆమె సాహిత్య ప్రస్థానం గురించి, చలం కూతురి గా ఆమె అనుభవాల గురించి మొత్తంగా ఆమె జీవితం గురించి ఈ పుస్తకం లో ఎలాంటి సమాచారం వుండదు. అలాంటి వివరాలు కావాలంటే వేరే రకంగా సంపాదించుకోవటమే. ఈ పుస్తకం మీద సౌరిస్ బొమ్మ వుందటం ద్వారా కథలు చదవటానికి ముందే ఆమె ఎవరో మనకు బాగా తెలిసిన వ్యక్తి లా అనిపిస్తుంది. ఆ కథలు చదువుతున్నంత సేపూ ఆమె నవ్వు గుర్తుకు వస్తుంటుంది. అంతర్లీనం గా ఆమెను కథల్లో గుర్తుపడుతుంటాము. ప్రచురుణ కర్తలు చెప్పినట్లు సౌరిస్ కథలన్నీ చదవటం అయిపోయిన తర్వాత కొత్తవారికి అప్పుడు ఆ కథ ల ద్వారా అసలైన సౌరిస్ అంటే ఏమిటో అర్ధమవుతుంది.
ఈ పుస్తకం లో వున్నవి 8 కథలు. ఉష అనే కథ 1936 లోనూ, సుమిత్ర అనే కథ 1937 లోనూ, స్మృతి కథ 1946-47 లోనూ రాసినట్లు పేర్కొన్నారు. మిగతా కథలు ఎప్పుడు రాసినది , ఎక్కడ ప్రచురితమైనది లాంటి వివరాలు ఇందులో లేవు. సౌరిస్ లాంటి రచయిత్రుల కథల్ని ఒక పుస్తకం గా ఒకే చోట దొరికేలా ప్రచురించటం నిజంగా మంచి పని. ఆమె గొప్పతనం తెలిసి వుండబట్టే ఈ పనికి పూనుకొని వుంటారు. అలాంటప్పుడు సౌరిస్ జీవితం గురించి కూడా ఒక చిన్న వ్యాసం లాంటిది ఈ పుస్తకం లో వుండి వుంటే ఆమెను, ఆమె కథల్ని పాఠకులు మరింత బాగా అర్ధం చేసుకోవటానికి ఉపయోగపడుతుంది.
కథానుభవం శీర్షిక కోసం నేను ఎంచుకున్న కథ స్మృతి.
“ ఎంత చక్కగా వుందో ఎండ? ఎంత పచ్చగా వున్నాయో చెట్లు?” అంటూ కథ మొదలవుతుంది.

ఆస్ప్రతి లో వున్న రత్నం అనే ఆమె మోనోలాగ్ ఇది.
“ ఎందుకింత ఆనందం చెట్లను, గాలిని, ఎండను చూసి! “ అనుకుంటూ వుంటుంది ఆమె.
కొద్దికాలం పాటు అన్నింటిని మర్చిపోయిన ఆమెకు ఒకొక్కటిగా నెమ్మదిగా గుర్తుకు వస్తుంటాయి.
జబ్బుతో ఇన్నాళ్ళు ఆస్పత్రి మంచం మీద పడుకోని వున్న ఆమెను కొంచెం సేపు తోటలో తిరుగు బావుంటుంది అని చెప్తుంది నర్స్. ఆ తోటలో తిరుగుతుంటే ఆమెకు మళ్ళీ ప్రాణం తిరిగి వచ్చినట్లనిపిస్తుంది. ఆమె లో ఏదో ఒక కొత్త శక్తి సూర్య కాంతి లా. ఎప్పటేప్పటిదో ఒక పూల పరిమళం ఆమెను కమ్ముకుంటుంది.
ఆ పూలను, ఆ చెట్టును చుట్టుకున్న ఒక జ్ఞాపకం ఆమె లో మళ్ళీ జీవం పోసుకుంటుంది. ఆమెకు ఆ పూల వాసన ఎంతో పరిచితం గా అనిపిస్తుంది. ఆ పూలు, పరిమళం , ఆ చెట్టు అన్నీ ఎంతో తెలిసినట్లు అనిపిస్తుంటుంది. కానీ మళ్ళీ ఏదీ గుర్తు లేనట్లు అనిపిస్తుంది.
ఇన్నాళ్ళు ఈ పూలను వదిలి ఎలా బతికాను, ఎలా బతికి వున్నాను అని తనలో తానే అనుకుంటూ వుంటుంది.
“ ఏవో అందమైన జ్ఞాపకపు తళుకులు. పగిలిపోయి, మెరిసే రంగు గాజు పెంకుల్లాగా చెదిరిన జ్ఞాపకాలు. మనసులో తలపుకు వస్తున్నాయి అస్పష్టం గా....
ఎప్పుడో అనుభవైంచి , ఏ కారణం వల్లనో మర్చిపోయిన, నాకే తెలీని, అనుభవాలని, జ్ఞాపకం తెచ్చుకుని, అనుభవిస్తున్నాయి, నా నరాలు, నా రక్తం, నా మనస్సు, నా హృదయం, నేను మర్చిపోయాను. అవి రహస్యం గా భద్రం గా, నాకు తెలీకుండా దాచుకున్నాయి. ఆ అపురూపమయిన, ప్రియామయిన స్మృతులని, తేనెటీగలు మధువును పోగు చేసి దాచుకున్నట్లు.
నాకు స్పష్టం గా చెప్పవు “.
ఆ పూల చెట్టు పేరు కామిని. ఆమె అతనికి ఓ పూల రాణీ. ఆ పూలు, ఆ పూల చెట్టు, అతని నిర్మలమైన ప్రేమ. ఇప్పుటికీ ఆమె స్మృతులు.
ఢిల్లీ నుంచి వచ్చిన గొప్ప సంబంధం తో ఆమెకు పెళ్ళైపోయింది. సన్నాయి చివరి స్వరం లాగా చీకట్లో అతను కరిగి మాయమై పోయాడు. అంతే. ఆ విషయం తెలిసిన ఆమె ఆ పూలను, అతన్నీ కూడా తనను తానే హింసించుకొని మరీ మర్చిపోయేలా చేసుకుంది. పిచ్చిపిల్ల. అతన్ని, ఆ పూలను ఎప్పటికీ మర్చిపోయాననుకుంది.
మళ్ళీ ఆ కామిని పూలను చూసేసరికి ఆమె హృదయం అడుగున తనకే తెలియకుండా దాచిపెట్టుకున్నా ఆ రూప స్మృతులు మళ్ళీ గుర్తుకువచ్చాయి. ఆ కామిని పూలకు, ఈ కామిని పూలకు మధ్య ఆమె ఒక జీవితం పూర్తి అయింది. కానీ ఆ గడిచిపోయిన జీవితం లో ఆమె లేదు. కేవలం ఆమె స్మృతులు తప్ప.
ఆమె ఇప్పుడు పూల రాణీ కాదు. భార్య, తల్లి. అత్తగారు. అమ్మమ్మ....
ఇదేనా జీవితం?
ప్రేమ విలువ, పూల విలువ తెలుసుకోవాల్సిన సమయంలో తెలుసుకోలేకపోతే ఆ తర్వాత అవి తిరిగి రావు. వాడిపోతాయి. వోడిపోతాయి. ఎవరికైనా మిగిలేది స్మృతులే. జీవితం కాదు.
ఈ కథ ఇంగ్లిష్ వెర్షన్ ఇక్కడ చదవచ్చు.

http://www.thulika.net/2007January/Souris.htm

కల్పనారెంటాల

( ఈ పుస్తకం ప్రతుల కోసం అరుణా పబ్లిషింగ్ హౌస్ , ఏలూరు రోడ్డు, విజయవాడ వాళ్ళని సంప్రదించండి. ఈ పుస్తకం ఇంకా మార్కెట్ లో లభ్యమవుతోందో, లేదో నాకైతే తెలియదు.)