బైరాగి “ పాప పోయింది”

బైరాగి నవల “ పాప పోయింది “ పుస్తకం గురించి ఇలాంటి సందర్భం లో రాస్తానని వూహించలేదు. విజయవాడ లో చిన్నారి వైష్ణవి అతి కిరాతకంగా హత్య కు గురికావటం, ఆ దుఃఖంతో తండ్రి మరణించిన వార్తా కథనాలు చదివాక మనస్సు స్థబ్దుగా వుండిపోయింది. ఒక్కోసారి మనస్సు చలించటానికి కూడా శక్తి సరిపోక బాధతో రాయిలా గడ్డ కట్టుకుపోతుంది. మనలో చాలామంది పరిస్థితి ఇప్పుడు ఇదే. ఈ దురాగతం పట్ల జ్యోతి, సుజాత, భరద్వాజ, ఇంకా అనేక మంది బ్లాగర్లు తమ ఆవేదనను అక్షరరూపంలో ప్రకటించారు. “ పాప పోయింది “ దుఃఖ తత్త్వం నుండి తేరుకుంటుంటే ఈ వార్త మళ్ళీ ఆ గాయాన్ని రేపింది. ఒక పాప పట్ల ఓ తండ్రి కుండే అపరిమితమైన ప్రేమను బైరాగి మాటల్లో మళ్ళీ ఒక్కసారి అందరూ చదివితే బాగుండుననిపించింది. అందుకే ఈ సంక్షిప్త పరిచయం.

“ She who was born and is now dead
And she who is not born and yet is dead
Has left my heart in sorrow, wandering from door to door!”
“ Cordelia!cordelia! stay a while!”
“ Look, look she breaths, she lives! “

( షేక్స్పియర్ కింగ్ ఆఫ్ లియర్ నుంచి...)

బైరాగి కథల సంపుటి “ దివ్య భవనం” చదివిన తాలూకు మత్తు లో వుంటూనే అతని నవల “ పాప పోయింది “ చదవటం మొదలుపెట్టాను. బైరాగి ఈ నవల బావుంటుంది అని వినటమే కానీ వివరాలు తెలియవు. మొన్నీమధ్య పుస్తకం.నెట్ లో బైరాగి కథల్ని మెహర్ సమీక్షించినప్పుడు శ్రీనివాస్ అనే రీడర్ పెట్టిన కామెంట్ ద్వారా ఈ పుస్తకం గుర్తుకు వచ్చింది. బైరాగికి ఓ పాప వుండేదని, ఆ పాప చనిపోయాక బైరాగి ఈ నవల రాశాడని అతను చెప్పటం తో ఒక విధమైన ఆసక్తి కలిగింది. బైరాగి కవిత్వం, కథల తీరూ తెలిసిన తర్వాత, ఈ పుస్తకం రచయిత స్వానుభవం నుండి వెలువడిన రచన అనటంతో ఇక క్షణం ఆలస్యం చేయకుండా చదవటం మొదలెట్టాను. పుస్తకం టైటిల్ ద్వారా పుస్తకం లో ఏం జరుగుతుందో ముందో తెలిసిపోవటం వల్ల చాలా మందికి చదవాలన్న ఆసక్తి వుండదు. కానీ, ఈ పుస్తకం అందుకు పూర్తి మినహాయింపు. ఆపకుండా ఏకబిగిన చదివించే గుణం వున్న ఈ పుస్తకాన్ని కావాలనే ఆగి, ఆగి, ఆపి, ఆపి చదివాను. ఏకధాటిగా చదవాలని ఒక పక్కా, చదవలేక మరో పక్కా పడిన బాధ వర్ణనాతీతం. ఆ నవల ఎంతలా చదివించిందంటే నేను పూర్తిగా అందులో లీనమైపోయాను. నవల నేను బస్ లో ప్రయాణం చేస్తూ చదివేదాన్ని. ఒక సన్నివేశం లో కళ్ళనీళ్ళు ఆగలేదు. నా బస్ ప్రయాణం అరగంట చదివి ఆపేసే దాన్ని. సగంలో ఆపబుద్ధి అయ్యేది కాదు. కానీ బలవంతంగా ఆపాను. ఎందుకంటే బైరాగి బాధ అనుభవంలోకి వచ్చేసేది. ఒక పాప మీద ఒక తండ్రికి అంత ప్రేమ వున్నట్లు చదువుతుంటే నేనే ఆ పాపనైతే ఎంత బాగుండుననిపించేది. అంతలా ఏ తండ్రి అయినా తన పాప ను ప్రేమించగలడా అని ఒక చిన్న అనుమానం పొడసూపేది. అంత ప్రేమను పొందగలిగినందుకు ఆ పాప మీద, అంత ప్రేమ ను ఇవ్వగలగిన ఆ తండ్రి పై కూడా ఈర్ష్య కూడా పడ్డాను.

ఈ పుస్తకం గురించి రాయటానికి, విశ్లేషించటానికి ఏమీ లేదు. నిశ్శబ్దంగా, నిర్లిప్తంగా, నిస్సత్తువుగా, నిర్ణిద్రంగా, నిర్నిమిత్తంగా చదువుకుంటూ వెళ్ళిపోవడమే.

ఈ పుస్తకం ప్రధమ ముద్రణ 1985 లో జరిగింది. అప్పటికి బైరాగి చనిపోయారు. బైరాగి బతికుండగా ఈ నవల ఏ పత్రికలోనైనా ప్రచురితమైందో, లేదో నాకు తెలియదు. పుస్తకం ముఖ చిత్రం కూడా భిన్నంగా వుంది. బైరాగి ఫోటో నే కవర్ పేజీ. పేజీ పైన బైరాగి పేరు. పేజీ చివర ఒక కొసాన పాప పోయింది అనే అక్షరాలు.
ఆవుల సాంబశివరావు గారు ఈ పుస్తకానికి రాసిన చిన్న ముందుమాట యథాతధంగా …..

“ పునరుజ్జీవనం “

“ ఇక్కడ ఏదీ మరుపులో మరుగు పడదు! ఏదీ చనిపోదు. రక్తా,శ్రుపిచ్చిలమైన మార్గాన మానవుడు తనను తాను మించి అధిగమించి పోతూ వుంటాడు.

నేనే పునరుజీవనాన్ని! నేనే జీవనాన్ని! నన్ను నమ్మినాతడు, చనిపోయినప్పటికీ మళ్ళా జీవిస్తాడు. జీవించి వుండగా నన్ను నమ్మినాతడు ఎన్నటికీ చనిపోడు”.

ఇవీ ఈ రచన ముగింపు మాటలు. ఇది ఇందులో ఆలూరి బైరాగి ప్రవచించిన తత్త్వం .

బైరాగి కి పునరుజ్జీవనం మీద ప్రగాఢమైన నమ్మకం ఉన్నట్లున్నది. అయితే ఆ పునరుజ్జీవనం మరో జన్మ కాదు. చనిపోయిన మనిషి ఆత్మ తిరిగి పుట్టడం కాదు. కొన్ని అనుభవాలతో క్రుంగి, కృశించిపోయిన మానవుడు, తనకు తానుగా నూతన తేజస్సును సంతరించుకొని, స్థైర్యాన్ని తిరిగి సంపాదించుకొంటాడు. “రక్తా,శ్రుపిచ్చిలమైన మార్గాన మానవుడు తనకు తాను మించి, అధిగమించి పోతూ వుంటాడు” అంటాడు బైరాగి. “ పునరుజ్జీవనం “ తో అనిపిస్తాడు. “ నేను జీవనాన్ని. నన్ను నమ్మినాతడు చనిపోయినప్పటికీ మళ్ళీ జీవిస్తాడు” అని. అయితే మానవునికి అందులో, అనగా పునరుజ్జీవనం లో నమ్మకం ఉండాలి. అనగా తనను తాను పునర్నిర్మించుకోగలననే విశ్వాసం ఉండాలి. అలాంటి విశ్వాసమే ఉంటే ఎన్నటికీ చనిపోడు.

ఈ చనిపోవడం, పునరుజ్జీవనం పొందడం భౌతికంగా కాదు. దానికి జన్మలతో సంబంధం లేదు. ఈ జన్మలోనే మానసికంగా చనిపోయే వారు చాలా మంది ఉంటారు. మనిషికి నూతన జీవితాన్ని కల్పించుకోగలననే నమ్మకమే ఉంటే, చితికిపోయిన తన మనస్సుకు తిరిగి చైతన్యం కలిగించుకోగలడు. జీవించినన్నాళ్ళు, జీవచ్ఛవంగా కాక, మనిషిగా బతకగలడు. బ్రతుకును సార్ధకం చేసుకోగలడు.

ఈ భావానికి రూపకల్పన చేస్తూ బైరాగి ఈ రచన ఎప్పుడు చేశాడో నాకు తెలియదు. అందుకు పరిశోధన జరిపే సామాగ్రి నా వద్ద లేదు. ఆ మాట వరసకు వస్తే, అంతటి పరిశోధన జరపడానికి ఎంత మంది తెలుగు రచయితలను గురించి ఆ సామాగ్రి వుంది?

ఈ ఆలోచనల్ని బైరాగి తర్వాత మార్చుకున్నాడా? నేను చదివినంతలో , చివరి వరకూ దాన్ని మార్చుకున్నట్లు లేదు. మనిషి లో నమ్మకం పోగొట్టుకోకుండానే బైరాగి చనిపోయాడు.
బైరాగి ని కవిగా చాలా మంది ఎరుగుదురు. తెలుగులో వచన రచయితగా చాలా మంది ఎరగరు. నేనూ ఎరగను. ఆయన వచన రచన నేను చదవడం కూడా ఇదే మొదలు.

ఇందులో కథ చాలా చిన్నది. రామారావు కు కన్నకూతురు ఎడల గొప్ప అనుబంధం ఉంది. ఆ బిడ్డే తన జీవితం గా భావిస్తాడు. అయితే ఆ పాప పోయింది. పాప పోవడంతో అతన్ని నిరాశా నిస్పృహలు అలముకుంటాయి. దంపతుల మధ్యే సంబంధం తారుమారవుతుంది. అయితే రామారావుది వాత్సల్యంతో నిండిన మనస్సు . ప్రేమించగల హృదయం. పోయిన తన పాప లాంటి మరో పాప కనిపిస్తుంది. ఇంటికి తెచ్చుకుంటాడు. తిరిగి ఇల్లాలును తన వద్దకు జేర్చుకుంటాడు. ఎండి, మోడై పోయిన తన బ్రతుకు కు పునరుజ్జీవనం కల్పించుకుంటాడు.

ఈ సంఘటనల చుట్టూ తన తాత్త్విక చింతనను అల్లడంలో బైరాగి కృతకృత్యుడైనాడు. కలిగిన అనుభవాలతో మనిషి ప్రవర్తన, రీతి ఎలా మారుతూ వుంటుందో చూడదలుచుకున్న వారికి ఆసక్తి కలిగిస్తుంది. మౌలికంగా ఇది తాత్త్విక రచన.

ఇటువంటి రచనను ప్రచురించడం సాహసమే. అయితే మిత్రుడు శ్రీ కొల్లూరి కోటేశ్వరరావు కు సాహసం సహజ లక్షణం. తెలుగు విద్యార్ధి ప్రచురణలు ఆ లక్షణానికి మచ్చు తునకలు. ఆ మచ్చు తునకలలో ఈ గ్రంధం ఒక మెరుపు.
మనిషి ని అవగాహన చేసుకోవడం శాస్త్రజ్నులు సదా చేస్తున్న ప్రయత్నం. ఆ అవగాహనకు ఇది ఉపకరించగలదు.

ఆవుల సాంబశివరావు
హైదరాబాద్,24-12-1984.

( ఈ టపా వైష్ణవికి అంకితం)