' పోస్ట్ మోడర్న్ ' అద్దంలో చిన్నబోయిన రాజేశ్వరి (రెండవ భాగం)

బాల్యంలో కన్నతల్లి ప్రేమ పొందలేకపోయి అశ్రధ్ధ కాబడినానన్న భావం రాజేశ్వరికి వున్నందు వల్లే తననే నిరంతరం చూపులతో చుట్టుకునే అమీర్ కనిపించగానే ఆమె లోపల దాగి వున్న దాహం పైకి వచ్చిందని, ఆ దాహాన్ని అమీర్ తీర్చాడన్నారు రఘురామరాజు. " తాను కోల్పోయిన బాల్యాన్ని తన సంతానం ద్వారానైనా పొందాలనే తపనతో, అతీతమైన కోరికతో రాజేశ్వరి అమీర్ తో మైదానం లోకి లేచిపోయింది. అది కూడా కుదరక తాను శారీరకంగా ఇవ్వలేనిది, పొందలేనిది, కోల్పోయింది, మానసికంగానైనా పొందాలని తాపత్రయపడుతుంది. ఈ తాపత్రయమే మీరా -రాజేశ్వరి సంబంధానికి పునాది. రాజేశ్వరి మీరాలో బిడ్డనీ, తమ్ముణ్ణీ చూస్తే మీరా ఆమె లోని స్త్రీ దేహ లైంగిక దృక్పథంతో చూస్తాడు. మొదట రాజేశ్వరి మీరాని తికమక పెట్టినా, మీరా చివరకు రాజేశ్వరిని ఓ చీకటి రాత్రి అనుభవించడం ద్వారా తన కోరికను తీర్చుకుని రాజేశ్వరి లోని మాతృత్వ తపనను దగ్ధం చేస్తాడు.. అలా ఆమె జీవితంలో తటస్థపడిన ఇతర పురుషుల జాబితాలో చేరిపోతాడు. మాతృప్రేమను పొందనీకుండా చేస్తాడు. కానీ ఆమెలోని తల్లి ప్రేమ చాలా గాఢమైంది " అంటూ తేల్చారు రచయత. రాజేశ్వరికి బాల్యంలో తల్లి ప్రేమ దక్కక అశ్రధ్ధ కు గురైందని, తన కడుపున పుట్టే పిల్లల ద్వారా, కోల్పోయిన బాల్యాన్ని పొందటం కోసమే ఆమె అమీర్ తో లేచిపోయిందని, మీర్ తో సంబంధం పెట్టుకుందని, ఈ మొత్తం వ్యవహారంతో పిల్లల కోర్ట్ లో చలం, రాజేశ్వరి మాతృప్రేమ అభాసుపాలైందని స్థూలం గా రాజేశ్వరి పాత్రను నిర్ధారించారు రచయత. రాజేశ్వరి బాల్యం గురించి చలం ఎక్కడా ఎక్కువగా ప్రత్యేకంగా ప్రస్తావించలేదు. రాజేశ్వరితో ఆమె మామయ్య మాట్లాడుతూ " పోనీ అమ్మను తలుచుకో. నిన్ను పెంచి పెద్దదాన్ని చెసి, ఏదో మా అందరికీ ప్రతిష్ట తెస్తావని అంటాడు. పెంచి పెద్దదాన్ని చేసి అన్నాడు గానీ కని పెంచి అనలేదు కాబట్టి రాజేశ్వరి కి కన్న తల్లి వేరు, పెంచిన తల్లి వేరు అన్న అభిప్రాయానికి వచ్చారు రచయత. అలాగే మరో సందర్భంలో మ పెత్తల్లి సూరమ్మ్మ గారికి నా మీద కోపం వస్తుంది అని రాజేశ్వరి అన్నది కాబట్టి కచ్చితంగా రాజేశ్వరి పెంపుడు తల్లి దగ్గర పెరిగిందని, తల్లి ప్రేమ కొరవడటం, అశ్రధ్ధ కాబడినానన్న భావం రాజేశ్వరిలో చూచాయగా లోపల వుందని రచయత వాదన.

మైదానం మొత్తంలో పుట్టింటి నుంచి రాజేశ్వరితో మాట్లాడిన పాత్ర ఆమె మామయ్య ఒక్కడే. తల్లి రాజేశ్వరితో మాట్లాడి వుంటే ' నిన్ను కనిపెంచి పెద్దదాన్ని చేస్తే’ అనే పదం వాడటం ఆ పాత్రకు సముచితమే. దాన్ని బట్టి రాజేశ్వరి కి కన్న తల్లి లేదని, పెంపుడు తల్లి దగ్గర పెరిగిందని నిర్ధారించలేం. ఇక పెత్తల్లి సూరమ్మ గారి ప్రస్తావన విషయానికి వస్తే, పూర్వకాలం లో వుమ్మడి కుటుంబాల్లో పిల్లలు కేవలం తల్లుల దగ్గరే కాకుండా పెత్తల్లి, పినతల్లుల దగ్గర కూడా పెరిగేవారు. మడీ, ఆచారం లాంటి విషయాల్లో వీరి మాటలకు ఎంతో విలువుండేది. కాబట్టి సంప్రదాయ బ్రాహ్మణ కుటుంబాల్లో పుట్టిన ఆడపిల్లలు తల్లితో పాటుగా అవసరమైతే వీరందరికీ సమాధానం చెప్పుకోవాల్సి వచ్చేది. రాజేశ్వరి మాటల్లో తల్లి గురించి ప్రస్తావన వచ్చినప్పుడల్లా అమ్మ అనే అంటుంది. అమీర్ వదిలేసివెళ్ళినప్పుడు కూడా పోనీ అమ్మ దగ్గర చేరితే అనుకుంటుంది.

రాజేశ్వరి తన లోని మాతృత్వ తపనను తీర్చుకోవడానికే మొదటి నుంచి ప్రయత్నించిదన్న రచయత వాదన మరీ అసంబధ్ధమైంది. అసలు మైదానం లో ఎక్కడా రాజేశ్వరిలో పిల్లలు లేరన్న బాధ కానీ, పిల్లలు పుట్టాలన్న వాంఛా కానీ రేఖా మాత్రంగా కూడా కనిపించదు. తాను కడుపుతో వున్నానని తెలిసినప్పుడు, ఆ కడుపును తీయించేసుకోవాలని అమీర్ శాసించినప్పుడు మాత్రం రాజేశ్వరి చేత చలం అనిపించిన మాట " ఎలా తీయించేసుకోను? అమీర్ బిడ్డ " అంటుంది. ఆ కడుపు తన భర్త వల్ల వచ్చి వుంటే అప్పుడు రాజేశ్వరి నిర్ణయమో, ఆమె వైఖరో ఎలా వుండేదో కానీ ఆ కడుపు అమీర్ వల్ల రావడం, అది తాను అమితంగా ప్రేమించిన అమీర్ బిడ్డ కావడం వల్ల కూడా ఆమె అబార్షన్ నిర్ణయాన్ని వ్యతిరేకిస్తుంది. ఆ తరువాత ఆమె తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోవడానికి అనేకానేక కారణాలు కనిపిస్తాయి. చలం తన స్త్రీ పాత్రల్ని ఇప్పటివరకూ సమాజరీతిగా సాగుతూ వస్తున్న ఒక సానుభూతి చట్రం నుండి చూపే ప్రయత్నం చేయలేదు. స్తీని అబలగానో, పతివ్రత గానో చూపటానికి చలమే అవసరం లేదు. ఆ పనిని తరతరాలుగా చాలా మందే చేశారు. ప్రేమో, ఆకర్షణో,, మోహమో, వాంఛా వుధృతో ఏదైనా స్త్రీలకు కలగడం సహజమే అని, అది వివాహానికి పూర్వమైతే, తర్వాతైతే అన్న చర్చ అసంబధ్ధమని చలం నమ్మిక. ఇద్దరు, లేకా ఇంకా అనేక మంది స్త్రీల పట్ల పురుషులకు మోహం కలగటం ఎంత సహజమో, స్త్రీకి కూడా అనేకమంది పురుషుల పట్ల ఆకర్షణ కలగటం అంతే సహజమన్నది ఆయన వాదం. పెళ్ళికైనా, మాతృత్వానికైనా ప్రేమ తప్పనిసరి. ప్రేమ లేని సెక్స్ భార్య భర్తల మధ్య జరిగినా అది వ్యభిచారమేనంటాడు చలం. ఏ రచయత అయినా తాను నమ్మిన సిధ్ధాంతానికనుగుణంగానే తన రచనలు సాగిస్తాడు. రాజేశ్వరి కి అందమైన బాల్యం లేదని, తల్లి ప్రేమ దక్కలేదని , పిల్లల కోసమే అమీర్ తో లేచిపోయిందని, మీర్ తో సంబంధం పెట్టుకుందని చెప్పటమే చలం ఉద్దేశమైతే అప్పుడు రాజేశ్వరి పాత్ర మరో రకంగా వుండేది తప్ప ఇంత నిర్భీతిగా, ఇంత ఆనందంగా వుండేది కాదు. మైదానం లో తను గడిపిన జీవితం గురించి కానీ, అమీర్, మీర్ లతో తన అనుబంధం గురించి కానీ రాజేశ్వరి లో చలం ఎక్కడా ఏ సందర్భంలోనూ అపరాధ భావన చూపించలేదు. అందుకు అవకాశమున్న రెండు సంఘటనల్లో కూడా రాజేశ్వరి చేత ' ప్రాక్టికల్ ' గా ఆలోచింపచేశాడు చలం.

ఆ రెండు సంఘటనలు --ఒకటి అమీర్ తోళ్ళసాహెబ్ కూతురిని మోహించటం, రెండోది రాజేశ్వరి అబార్షన్ చేయించుకోవాల్సి రావడం. ఈ రెండు సందర్భాల్లో కూడా రాజేశ్వరి సంయమనంతో, ప్రాక్టికల్ గానె ఆలోచించింది, ప్రవర్తించింది. మైదానం మొదటి పేజీ లోనే చలం రాజేశ్వరి చేత ఏం చెప్పించాడో చూడండి " ఆ జీవితమంతా సుందరమైన, దివ్యమైన స్వప్నం వలె, ఆ యెడారి పుణ్యభూమి వలె, నా జీవితంలో ఈశ్వరుడికి నేనెత్తే మంగళహారతి వలె తోచింది. ఇంటినే, బంధువుల్నే, భర్తనే మరిపించగల అనుభవం ఎంత వున్నతమో, అద్భుతమో నువ్వే ఆలోచించు. అమీర్ ని, మీరానీ అనుభవించిన తర్వాత, మన చుట్టూ బతికె ఈ ప్రజలందరూ పురుషులేనా, మనుష్యులేనా అనిపిస్తుంది నాకు" అంటుంది. రాజేశ్వరి లేచిపోవడానికి రచయత ఓ బలహీనమైన కారణం వెతికారు. ఆ పేలవమైన పునాది నుండి ఆమె లో ఎక్కడా లేశమాత్రమైనా కనిపించని మాతృత్వ తపనతో ముడిపెట్టి ఆమె మాతృప్రేమ అభాసుపాలైందన్నారు. ఆమెతో పాటు చలాన్ని కూడా పిల్లల కోర్ట్ లో అపరాధిగా నిలబెట్టారు. స్త్రీని ఒక భార్య గానో, ఒక తల్లి గానో, ఒక కూతురిగానో, ఒక మేనకోడలుగానోచూడటానికి సమాజం అలవాటుపడింది. దానికి భిన్నంగా ఆమెకున్న విభిన్న పాత్రల నుండి దూరంగా, మానసికంగా , శారీరకంగా ఆమెలో జరిగే సంఘర్షణ, భావావేశాల ఆధారంగా ఆమెను ఓ స్త్రీగా చూపించే ప్రయత్నం చేశారు చలం. స్త్రీలను కేవలం భార్యలుగా, తల్లులుగా చూడటం వాటి పరిధి నుండి వాళ్ళ జీవితాలను నిర్ణయించాలనుకోవడం అంటే వారిని ఇంకో రకమైన నీతి చట్రంలో బంధించటమే. రాజేశ్వరి లేచిపోవడానికి, బాల్యం, యవ్వనంలో ఎదురైనా నిరాదరణో, లేక భర్త దుర్మార్గాలో, అతను పెట్టే చిత్రహింసలో కాదు. నిజంగా ఇందులో ఏ ఒక్కటైనా ఆమె నిర్ణయానికి కారణమైతే ఆమె ' లేచిపోవడానికి ' ఒక లైసెన్స్ దొరికినట్లే. రాజేశ్వరి సంప్రదాయ కుటుంబాల్లోని హిపోక్రసీని మొత్తంగా తూర్పారబడుతుంది. చచ్చు మొగుళ్ళందరూ ఎలా ప్రవర్తిస్తారో విమర్శిస్తుంది. ప్రత్యేకంగా భర్త లోని దుర్గుణానేమీ బైటపెట్టదు. ఏవో ఒకటి రెండు చిన్న చిన్న విషయాలు తప్ప. పైగా నవల మొదటి పేజీలోనే రాజేశ్వరి తన స్నేహితురాలితో అన్న మాటలు గుర్తు చేసుకుంటే..." లేచిపోవడానికి నీ భర్త లోఫమేమైనా వుందా? అన్న ప్రశ్నకు అమీరే కనిపించకపోతే ఈనాటికీ ఇంకా నా పెనిమిటితో కాపురం సుఖంగా, మత్తుగా చేస్తూ పడివుండేదాన్ని. అమీర్ తో నీకో, ఇంకో పతివ్రతకో స్నేహమే వుంటే మీరూ లేచిపోయే వుందురు. అతని ఆకర్షణను నిగ్రహించలేక " అంటుంది. అమీర్ పట్ల వున్న బలమైన ఆకర్షణ వల్లనే ఆమె కుటుంబ వ్యవస్థ నుండి బైటకు వచ్చింది. అమీర్ రాకతో, చూపులతో ఆమె లో నిద్రాణం గా దాగి వున్న ప్రేమ, వాంఛా, మోహోధృతి, పురుషుడి పట్ల వుండే సహజమైన ఆకర్షణ అన్నీ బైటకు వచ్చాయి. అలా ఒకసారి తనను తాను తెలుసుకున్న రాజేశ్వరిని ఏ సమాజం, ఏ నీతిచట్రాలు, ఏ కుటుంబ వ్యవస్థలు నిరోధించలేకపోయాయి. ఇక మీర్-రాజేశ్వరి ల సంబంధం ఒక కొరకరాని కొయ్య . ఒక ఎనిగ్మా. ఈ క్లిష్టమైన సంబంధాన్ని చాలా మంది కేవలం నీతి-అవినీతి పేటికల్లో బంధించి సరిపెట్టుకున్నారన్నారు రచయత. అంతేకాదు ముందే చెప్పుకున్నట్లు రాజేశ్వరి లోని మాతృత్వ తపనను మీర్ తన దేహ లైంగిక దృక్పథం తో తీర్చుకున్నాడన్నారు. కానీ అమీర్ లాగా మీర్ రాజేశ్వరిని చూడటమే మోహంతో చూడలేదు. అతను ఆమెను అనుమానంతో, విరోధంతో, భయంతో చూసేవాడు. అప్పుడు రాజేశ్వరే తన పని సానుకూలం చేసుకోవటానికి అతనితో సొగసుగా, వయ్యారంగా కులుకుతూ మాట్లాడింది. మళ్ళీ రాజేశ్వరి, మీర్ లాంటి తమ్ముదో, కొడుకో వుంటే బావుండ్ననుకుంటుంది. కానీ అతడిని కౌగలించుకోవడం, ముద్దు పెట్టుకోవడం, వొళ్ళొ పడుకోబెట్టుకోవడంతో సహా అన్నీ చేస్తుంది. ఈ క్రమంలో రాజేశ్వరి, మీర్ ల మధ్య సాన్నిహిత్యంతో పాటు ఓ విధమైన ప్రేమ కూడా పెరుగుతుంది. అయితే మీర్, రాజేశ్వరిని శారీరకంగా కోరుకుంటున్నా దాన్ని వ్యక్తం చేసే ధైర్యం లేక, రాజేశ్వరి నుంచి సరైన ప్రోత్సాహం లేక ' దీదీ ' అన్న పిలుపు వెనుక దాక్కుంటాడు. అమీర్ కు రాజేశ్వరి మీద వున్నది బలమైన ఆకర్షణ అయితే, మీర్ కు రాజేశ్వరి పట్ల వున్నది ప్రేమతో కూడిన ఆకర్షణ. మీర్ ఆమెను అనుక్షణం వెన్నంటి రక్షించాడు. రాజేశ్వరి అందమొక్కటే కాదు అతనిని ఆకర్షించింది. అమీర్ ని మరో స్త్రీకి అప్పగించినప్పుడే అతనికి రాజేశ్వరి మనసు, ఆమె ఔన్నత్యం అర్ధమైనాయి. రాజేశ్వరి త్యాగాన్ని మొదట్నుంచి అమీర్ పట్టించుకోలేదు. కడుపు తీయించుకున్నప్పుడైనా అతను కనీసం ఓ మెచ్చుకోలు మాట కూడా మాట్లాడలేదు. తిరిగివచ్చాక మీర్, రాజేశ్వరిల సాన్నిహిత్యం చూసి ఏమనలేక రాజేశ్వరి కి రవికెలు తెచ్చి ఇచ్చి ఇక నుండి వేసుకోమంటాడు. చివరికి మీర్, రాజేశ్వరిల శారీరక సంబంధాన్ని చూసి తన ఓటమిని అంగీకరించలేక, తురకబిడ్డను ఇంకొకడితో నిన్ను పంచుకుంటాననుకున్నావా అంటూ తనను తాను పొడుచుకు చచ్చిన భీరువు. అమీర్ తన కళ్ళెదుటే పరస్త్రీతో తనతో ఎల్లా ప్రవర్తించాడొ సరిగ్గ అల్లా ప్రవర్తిస్తే తట్టుకోగలిగింది.అందులోనే ఆనందం వెతుక్కోగలిగింది. కానీ అమీర్ ఒక్క క్షణం కూడా స్థిమితం గా ఆలోచించుకోలేకపోయాడు. రాజేశ్వరే అమీర్ ని చంపేసి వుంటుందేమోననని వూహించిన మీర్ ఆ తప్పు తన మీద వేసుకున్నాడు. మీర్ హత్యానేరం తన మీద మోపుకోవడం చూసిన రాజేశ్వరి మీర్ ని రక్షించడం కోసం ఆ నేరాన్ని తానే చేశానని చెప్పి ఖైదుకెళుతుంది. నిజమైన ప్రేమ అంటూ ఏదైనా వుంటే అది మీర్, రాజేశ్వరిల మధ్య వున్నది మాత్రమే అని సులభంగా అర్ధం చేసుకోవచ్చు.

చలాన్ని ఫెమినిజం లోకి ఇమిడ్చే ప్రయత్నం ఓల్గా లాంటి స్త్రీవాదులు చేశారని, కానీ రాజేశ్వరిలో ఫెమినిజానికి కావాల్సిన పట్టుదల, స్వాతంత్ర్యం , స్వేచ్ఛ లాంటి లక్షణాలు లేవని రచయత అభిప్రాయపడ్డారు. అయితే రాజేశ్వరి తనకు నచ్చని కుటుంబ వ్యవస్థ నుండి బైటపడి అమీర్ తో మైదానంలో స్వేచ్ఛగా జీవించగలిగింది. అర్ధరాత్రి అమీర్ వదిలివెళ్ళినప్పుదు కూడా నిబ్బరంగా ఒక్కతే ఒంటరిగా గుడిసెలో వుండగలిగింది. అమీర్ ని సంతోషపెట్టటం కోసమే కాకుండా తామిద్దరి జీవితానికి సంబంధించిన విషయంగా అబార్షన్ చేయించుకోవాలన్న నిర్ణయం తీసుకోగలిగింది. అమీర్ దగ్గర నిస్సంకోచంగా మీర్ లేకుండా బతకలేనని స్పష్టం చేసింది. వీటన్నింటితో పాటు తన జీవితానికి సంబంధించి తాను స్వతంత్రించి తీసుకున్న నిర్ణయాలకు కట్టుబడి వుంది. జైలు జీవితం అనుభవించి బైటకు వచ్చిన తర్వాత తనను చూడవచ్చిన స్నేహితురాలితో తన జీవితాన్ని ఓ ఆత్మకథలా చెప్పుకున్నప్పుడు కూడా ఎక్కడా కించిత్తు బాధను వ్యక్తం చేయలేదు. మైదానంలో జీవితం ఆమెకు అమృతతుల్యం లానే కనిపించింది. ఫెమినిజానికి కావాల్సిన పట్టుదల, స్వాతంత్ర్యం, , స్వేచ్ఛ ఏవైతే రాజేశ్వరిలో లేవని రచయత అభిప్రాయపడ్డారో అవన్నీ ఆమెలో మనకు స్పష్టం గా కనిపిస్తాయి.


" చలం రచనల్లోని స్త్రీ పాత్రలు సంఘం బయట, లోపలా చాలా రొమాంటిక్ గా , ' కవితాకన్యలు లాగా ' ఏదో వేరే ప్రపంచంలో వున్నట్లుంటారు. ఇందులో విప్లవం నిండుగా వున్నా వాస్తవికత తక్కువే " అంటారు రచయత. రాజేశ్వరి విప్లవాత్మకమైన పాత్ర అని అంగీకరిస్తూనే రచయత ఆమెలో వాస్తవికత పాలు తక్కువన్నారు. కానీ ఈ నవల పరిధిలో ఆమె ఎక్కడా కూడా అవాస్తవికంగా, అసహజంగా ప్రవర్తించలేదు. సహజమైన భావప్రకటనా స్వేచ్ఛనే రాజేశ్వరి కి నిజమైన ఆభరణం. ఆమెను తెలుగు సాహిత్యంలో విలక్షణ స్థాయిలో నిలబెట్టింది ఆమె లోని ఈ అంశమే. మైదానం ఒక అద్భుతమైన రచన, గొప్ప శిల్పం అని చెబుతూనే ఉద్యమంగా ఈ రచన యొక్క అవసరం ముఖ్యంగా ప్రస్తుతం స్త్రీవాద రచనల ప్రభావంతో , కొంచెం తగ్గిన సందర్భంలో మైదానాన్ని వాచకంగా గుర్తించాల్సిన అవసరముందని రచయత అభిప్రాయపడ్డారు. స్త్రీవాదానికి మైదానం అవసరమా, కాదా అన్న చర్చను పక్కనబెడితే మైదానాన్ని కేవలం ఓ వాచకం గా చూచే క్రమంలో ' మైదానం ' లోని వాస్తవికతనీ, రాజేశ్వరి, అమీర్, మీర్ ల బంధంలోని సహజ చిత్రీకరణనీ గుర్తించలేకపోవడమే రఘురామరాజు పరిశీలన లోని ప్రధానమైన లోపం. మైదానాన్ని ఒక వాచకం గా గుర్తించటానికి , పరిశీలించడానికి పోస్ట్ మోడర్నిజం కావాల్సి వస్తుందేమో కానీ ఒక రాజేశ్వరినో, ఒక అరుణనో, మరో శశిరేఖ నో అర్ధం చేసుకోవడానికి మాత్రం కాదు. పోస్ట్ మోడర్న్ విమర్శనాపనిముట్ల మధ్య కూడా సంప్రదాయ భావనలతో రాజేశ్వరి పాత్ర మరింత అపార్ధానికి గురైందని ఈ పుస్తకం ద్వారా మరో సారి స్పష్టమైంది.